บทนำ
ปวดข้อศอก (Elbow pain) เป็นอาการบาดเจ็บที่มักเกิดจากการใช้งานหรือเคลื่อนไหวมือ ข้อมือ หรือข้อศอกมากเกินไป รวมถึงสามารถเกิดขึ้นได้บ่อยจากอุบัติเหตุในระหว่างการเล่นกีฬาหรือการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันด้วย นอกจากนี้ อาการปวดข้อศอกอาจเป็นผลมาจากปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงมากขึ้น เช่น โรคข้ออักเสบ ปัญหาเกี่ยวกับกระดูก ข้อต่อ เส้นเอ็น หรือกล้ามเนื้อ
อาการ
อาการปวดข้อศอก มี 3 ประเภทหลัก:
- อาการปวดข้อศอกด้านใน (Golfer's Elbow): ปวดบริเวณข้อศอกด้านในเมื่อบิดศอกเข้าด้านในหรือกระดกข้อมือลง เกิดจากการอักเสบของเอ็นกล้ามเนื้อที่ปุ่มข้อศอกด้านใน
- อาการปวดข้อศอกด้านนอก (Tennis Elbow): เป็นอาการที่พบบ่อย มักปวดบริเวณปุ่มกระดูกด้านนอกของข้อศอกเมื่อขยับหมุนข้อศอกหรือกำสิ่งของ เกิดจากการอักเสบของเอ็นกล้ามเนื้อที่ปุ่มข้อศอกด้านนอก
- อาการปวดข้อศอกด้านหลัง (Bursitis): เกิดจากการใช้งานข้อศอกอย่างหนักหรือการกระแทกโดยตรง มักมีอาการบวมที่หลังข้อศอก ซึ่งเป็นผลจากถุงน้ำที่เกิดขึ้นที่นั่น
สาเหตุ
การฉีกขาดของเส้นเอ็นรอบ ๆ ข้อศอก มักเกิดจากการเสื่อมสภาพและการขาดความยืดหยุ่น รวมถึงการใช้งานหนักซ้ำ ๆ จนร่างกายไม่สามารถซ่อมแซมได้ทัน ส่งผลให้เกิดการอักเสบ อาชีพที่มีความเสี่ยงสูง ได้แก่:
- ช่างที่ใช้ข้อมือทำงานซ้ำ เช่น การทาสี ตอกตะปู หรือหมุนไขควง
- ชาวไร่ ชาวนาที่ใช้จอบเสียมขุดดิน
- แม่บ้านที่ทำงานบ้านเช่น ซัก บิด ขัด หรือถู
- เจ้าหน้าที่คอมพิวเตอร์ที่ต้องพิมพ์หรือลากเมาส์เป็นเวลานาน
การรักษาทางกายภาพบำบัด
1. การบำบัดด้วยความร้อนหรือเย็น (Hot-cold pack):
ใช้ประคบเย็นเพื่อลดบวมและปวดหลังการบาดเจ็บ และประคบร้อนเพื่อคลายกล้ามเนื้อที่ตึง.
2. การบำบัดด้วยการกระตุ้นไฟฟ้า (Electrical stimulation):
ช่วยลดอาการปวดและกระตุ้นการไหลเวียนเลือด.
3. การบำบัดด้วยคลื่นอัลตราซาวนด์ (Ultrasound therapy):
เพิ่มการไหลเวียนเลือดและกระตุ้นการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ.
4. การบำบัดด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (PMS):
ลดอาการปวดและเพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อ.
5. การบำบัดด้วยคลื่นกระแทก (Shockwave therapy):
กระตุ้นการซ่อมแซมเซลล์เนื้อเยื่อและลดอาการปวด.
6. การบำบัดด้วยเลเซอร์ความเข้มข้นกำลังสูง (High power laser therapy):
เพิ่มการไหลเวียนเลือดและบรรเทาอาการปวด.
7. การยืดกล้ามเนื้อและการออกกำลังกาย (Exercise):
ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ.
8. การนวดและการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ (Manual technique):
ลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวด
คำถามที่พบบ่อย
มีวิธีการป้องกันอาการปวดข้อศอกอย่างไร ?
การเตรียมกล้ามเนื้อให้พร้อมก่อนเล่นกีฬาหรือทำกิจกรรมต่าง ๆ (Warm up)
ยืดกล้ามเนื้อเป็นประจำ เรียนรู้ท่าทางที่ถูกต้องสำหรับแต่ละกิจกรรม หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่มีการใช้ข้อศอกซ้ำ ๆ มากเกินไป
อาการปวดข้อศอกใช้ระยะเวลาเท่าไรในการหาย ?
อาการปวดข้อศอกจะค่อยๆ ลดลงหลังจาก 6-12 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ